Amsterdam Belediye’sinin Regioplan kurumuna yaptırdığı araştırmaya göre, aynı hanede (kostendelersnorm) yaşayanların asgari geçim (bijstand) yardım ödeneklerindeki büyük kesintiler nedeniyle, temel yaşamsal ihtiyaçlarını karşılayamayacak duruma geldiler.
Kesintiler sonucu hastalık giderleri, giyecek, sigorta ve diğer temel ihtiyaçlarını karşılayamayan bu grup gelir durumu açısından, asgari aylık gelir sınırının altına düştü. Asgari ücretle geçinen yalnız yaşayanların gelirlerinde 120 Euro’luk bir azalma olurken, bu miktar çocuklu aileleler için 200 Euro’ya kadar yükseliyor.
Masrafların paylaşımı (kostendelersnorm) kapsamında Amsterdam’da ödenekle geçinen 44.100 kişiden 7620’sinin (yüzde 17) ödeneğinde kesinti yapıldı. Bu kesintilerden özellikle göçmenler olumsuz etkilendiler. Kesinti yapılan ödeneklerin yüzde 86’sını göçmenler oluşturuyor. Ödeneklerde yapılan kesintilerin büyük çoğunluğu Nieuw West ve Zuidoost gibi başkentin en yoksul semtlerinde yaşıyorlar. Sadece Amsterdam’da değil diğer büyük kentlerde yaşayan göçmenlerde yapılan kısıtlamalardan en çok etkilenen toplumsal kesimi oluşturuyor.
Geçim yardım ödeneklerindeki kısıtlamalardan etkilenenlerin Amsterdam’da yüzde 11, Rotterdam’da yüzde 14, Den Haag’ta yüzde 16 ve Utrecht’te ise yüzde 12’sini Türkler oluşturuyor.
Konuya daha önce de tepki gösteren ve arasında IOT ve Yabancı Yaşlılar Örgütü NOOM’un da bulunduğu bazı kuruluşlar Sosyal İşler Bakanı Asscher ve Devlet Sekreteri Klijnsma nezdindeki girişimlerinden bir sonuç alamamışlardı. Aynı kuruluşlar bu konuda özellikle ek ödenekle geçinen yabancı emeklilere ayrımcı bir haksızılık yapıldığı gerekçesiyle İnsan Hakları Kolejine başvurmuş ama buradan da bir sonuç alınamamıştı.
Amsterdams onderzoek toont aan: woningdelers met bijstand onevenredig hard gekort op uitkering
Mensen in de bijstand die met anderen in een huis wonen, houden te weinig geld over om van te leven, luidt de conclusie. Dit komt omdat zij minder kosten kunnen delen dan gedacht (denk bijv. aan zorgkosten, verzekeringen, kledinggeld enz). Hierdoor zakken zij onder de grens van wat ze per maand nodig hebben, zelfs voor noodzakelijke uitgaven. Alleenstaanden in de bijstand blijken door de korting zo'n 120 euro per maand tekort te komen voor de noodzakelijke uitgaven, gezinnen met kinderen zelfs 200 euro.
Van de 44.100 bijstandsuitkeringen in Amsterdam zijn er 7.620 (17%) gekort als gevolg van de kostendelersnorm. Er is vooral gekort op uitkeringen van migranten. 86% van de gekorte uitkeringen zijn uitkeringen van migranten. In de armste wijken (Nieuw-West, Zuidoost) worden de meeste uitkeringen gekort. Ook in de andere grote steden worden migranten veruit het zwaarst getroffen Van alle gekorte uitkeringen zijn in Amsterdam 11%, in Rotterdam 14%, in Den Haag 16% en in Utrecht 12% uitkeringen van Turken.
We hebben dit de afgelopen periode meerdere malen aangekaart bij en besproken met staatssecretaris Klijnsma en minister Asscher van SZW, maar kregen nul op het rekest. Ook de gezamenlijke klacht die we samen met SMN, IOT en KBO-PCOB indienden bij het College voor de Rechten van de Mens had niet het gewenste resultaat: volgens het College moeten AOW-ers met een bijstand in de eerste plaats worden beschouwd als bijstandsgerechtigden en niet als AOW-gerechtigden. De kostendelersnorm mag dus op hen worden toegepast.